De auteur van Een Kritische Noot wil heel duidelijk stellen dat iedere vorm van geweld er één teveel is en zal zich te allen tijde distantiëren van bedreigingen en uitingen van geweld tegen mens en dier.
Dit neemt niet weg dat het artikel in de kolom hiernaast, waar iemand spreekt over bedreigingen aan haar adres, een nuancering verdient.
Er is een gezegde waaronder deze nuancering geplaatst kan worden:
Wie kaatst kan de bal verwachten.
In het landelijk dagblad Trouw stonden een aantal mensen geportretteerd die in hun beroep bedreigd zijn/worden in deze tijd van maatschappelijke spanningen.
“Het aantal meldingen van dreigementen tegen politici en journalisten neemt toe. Maar eigenlijk kan iedereen die zich mengt in het publieke debat erop rekenen een hoop ellende over zich heen te krijgen, online en offline. Wat doet dat met hen? Vier ervaringsdeskundigen aan het woord.”
Hieronder één van de geïnterviewde personen uit het betreffende artikel:
Mevrouw Nijboer, universitair docent, heeft zich in de lijn van ons kabinet uitgesproken als voorstander van verplichte vaccinatie. Van tevoren heeft ze gezegd dat we (wie zijn ‘we’?) minder lief moeten vragen aan mensen om zich te laten vaccineren.
Welnu mevrouw Nijboer, hiermee zet u zelf nogal een stevige toon in het publieke debat. Dan moet u er niet raar van staan te kijken als er stevige taal terugkomt uw kant op. Beseft u wel hoe bedreigend het op mensen overkomt om steeds maar weer te horen dat er een verplichte vaccinatie aan kan komen die je absoluut niet wilt? Wat heeft u bezielt om dergelijke taal in de mond te nemen? Juist als universitair opgeleide en docent bovendien moet u over het besef beschikken wat dergelijke woorden impliceren. Alleen al vanwege deze uitingen zou u bij de studierector op het matje dienen te komen en op z’n minst gedurende een lockdownperiode schorsing moeten krijgen.
Haatmail sturen gaat te ver en bedreiging met een pistool al helemaal, maar een passende sanctie vanuit uw eigen gelederen zou passend zijn.
Foei mevrouw Nijboer, ga niet de vermeende onschuld uithangen, en al helemaal niet in een landelijk dagblad! Ga eerst eens nadenken over wat uw woorden betekenen voor een hele groep mensen en hoe bedreigend dat kan overkomen.
Beeld Herman Engbers
Femke Nijboer, universitair docent creatieve technologie aan de Universiteit Twente: ‘Er werd een bordje neergezet met ‘Femke Nazi’’
“Na mijn column in het universiteitsblad over ongevaccineerde studenten kreeg ik vooral veel haatmail binnen. Bedreigingen ook wel, maar wat is een bedreiging? Iemand schreef bijvoorbeeld: ‘Ik hoop dat je een kogel krijgt’. De politie zei dat ik daar aangifte van kon doen. Maar ik dacht: hij zei niet ‘ik ga je een kogel geven’. Ik was niet bang dat er iemand met een pistool langs zou komen. Ik was wel geïntimideerd.
“Ik had net gezien dat mijn Instagramaccount was gehackt en verwijderd toen er kort daarna bij mij werd aangebeld. Mijn hart ging tekeer, het was ’s avonds laat. Het kan belletje lellen zijn geweest, maar op dat moment gebeurden er zoveel dingen achter elkaar.
“Er is ook een bordje bij de universiteit neergezet met ‘Femke Nazi’. Dat is snel door de beveiliging weggehaald. Toen de beveiliging hoorde dat er ook bij mij thuis was aangebeld, hebben ze me naar de politie gestuurd. Het was heel prettig om te merken dat de universiteit achter mij staat.
“Ik ben bij mezelf te rade gegaan. Wat heb ik in mijn column gezegd? Ik vond dat we minder lief aan mensen moesten vragen om zich te laten vaccineren. Daarboven heb ik een stevige kop gezet: vaccinatieplicht a.u.b. Media die mijn column overnamen, gingen er nog scherpere koppen boven zetten. Iets van ‘Ongevaccineerde studenten niet meer welkom bij Nijboer’, met daarbij een foto waarop ik er wat gemeen uitzie. Dan kan het zijn dat mensen gaan denken: wat een naar wijf. Het rechtvaardigt niet de intimidatie en bedreigingen, maar ik heb zelf ook een bijdrage geleverd door het scherp op te schrijven allemaal.
“Zeker in de periode daarna heb ik mijn mond gehouden. Ik heb interviews afgezegd, de column daarna ging over iets onbenulligs. De politie zei ook: hou je even gedeisd. Je denkt aan je kinderen. En ik dacht aan mijn zieke moeder en de energie die ik niet wil steken in mensen die er niet toe doen in mijn leven.
“Zoals ik meer ben dan mijn column over vaccineren, zijn de mensen die mij intimideren niet alleen hun haatmail. Misschien hebben ze een haatreactie geplaatst en daar later spijt van gekregen. Of misschien heb ik ze stiekem wel aan het denken gezet. Soms moet iemand een stevige mening uiten die zorgt voor enige disruptie. Zo kunnen we met elkaar tot een genuanceerd denken komen.
“Het kan zijn dat ik het allemaal zit te bagatelliseren. Dat is ook een vorm van ermee proberen om te gaan. Ik vind bedreigingen en intimidaties niet normaal. We moeten een grens stellen. Daarom is het belangrijk dat mensen zich erover uitspreken.”
Niet alleen vanuit Een Kritische Noot is er weerstand tegen de mening van mevrouw Nijboer,
ook uit andere hoeken komen stevige, maar zeer terechte oorvijgen:
Femke Nijboer: het vaccin is als een autogordel.
Door: Jade Kuit
Femke Nijboer, docent aan de Universiteit Twente, wil geen ongevaccineerde studenten in haar collegezaal. Dat schrijft ze vandaag in een column voor de website U-Today. Mevrouw Nijboer gebruikt haar podium bij U-Today graag “om wat olie op het vuur te gooien”, schrijft ze. Ze vermeldt erbij dat ze geen idee heeft hoe haar collega’s hierover denken. Ze spreekt alleen voor zichzelf. Een klein lichtpuntje voor studenten met de pech om haar als docent toegewezen te krijgen.
Volgens mevrouw Nijboer worden studenten te lief aangespoord om zich te laten vaccineren. Dat is hetzelfde als mensen vriendelijk verzoeken een autogordel te dragen. Naast het feit dat deze vergelijking weinig origineel is (ik heb hem naar schatting al zo’n vijfhonderd keer voorbij zien komen op sociale media), is hij ook bijzonder inaccuraat. Corrigeer mij als ik iets over het hoofd zie, maar het dragen van een autogordel is een stuk minder risicovol dan een coronavaccinatie. Een autogordel veroorzaakt geen hersenbloedingen, hartontstekingen, lage bloedplaatjes en andere ellende. Nogmaals, corrigeer me als ik het bij het verkeerde eind heb.
Mevrouw Nijboer maakt zich bijzonder druk over het feit dat ongeveer een derde van de studenten niet gevaccineerd is. “Ik wil ze niet in mijn collegezaal hebben. Ik wil er als docent niet voor staan.” Ongevaccineerden kunnen zich, als het aan haar ligt, niet langer beroepen op hun grondrechten, waaronder het recht op onderwijs zoals beschreven in artikel 23 van de Nederlandse Grondwet. In een interview met de krant Tubantia over haar column geeft ze aan niet te weten of wat zij wil juridisch haalbaar is. “Ik ben geen jurist, dus of het mogelijk is, kan ik niet zeggen, maar ik vind wel dat we met elkaar de discussie moeten voeren.”
Het zal mevrouw Nijboer wellicht zijn ontgaan wat een grondrecht is. Ter herinnering: het Van Dale woordenboek definieert een grondrecht als volgt:
grond·recht (het; o; meervoud: grondrechten)
1 recht dat door de grondwet wordt gewaarborgd of dat de mens van nature toekomt.
In andere woorden: grondrechten zijn rechten die we hebben omdat we mensen zijn. Hier kunnen geen voorwaarden aan worden verbonden. Voor grondrechten hoeft men niets te doen, behalve een mens te zijn. Het is niet aan de overheid of aan mevrouw Nijboer om te bepalen wie deze krijgt en wie niet. Het antwoord op de vraag “wie verdient grondrechten?” is ten alle tijden “iedereen.” Grondrechten hoeven ons niet gegeven te worden, omdat we ze als gevolg van ons mens-zijn per definitie al hebben. De discussie die deze mevrouw wil voeren is hierom irrelevant.
De tegenargumenten van ouders en studenten zegt mevrouw Nijboer inmiddels wel te kunnen dromen. Dat wil ik best geloven, maar deze argumenten weerleggen gaat haar duidelijk een stuk minder goed af. Ze erkent in haar column dat gevaccineerden anderen kunnen besmetten, maar stelt vervolgens dat zij minder ziek worden en dus ook minder besmettelijk zijn. Ze heeft zeker het nieuws gemist toen bijvoorbeeld gemeld werd dat er onder gevaccineerd zorgpersoneel infecties met hoge besmettelijkheid worden gevonden, waardoor ze nog steeds een risico vormen. Ook de nieuwsartikelen over zorginstellingen waar uitbraken plaatsvinden onder gevaccineerde bewoners, zoals bijvoorbeeld in Apeldoorn, zijn haar blijkbaar ontgaan.
Ze geeft ook aan dat ze, in het geval ze twee weken uit de roulatie zou zijn door corona, niet alle ballen meer hoog kan houden. Ook dat is volgens haar een prima argument om een vaccinatieplicht in te voeren. Immers, de universiteit zal haar niet vervangen, zo schrijft ze, en daarvan zijn studenten dan weer de dupe. Ik vraag mij af hoe ver de vaccinatieplicht waarover mevrouw Nijboer fantaseert dan zou moeten gaan. Zouden studenten ook verplicht moeten worden jaarlijks een griepprik te halen? Bovendien is het volkomen onlogisch om het feit dat een universiteit het niet nodig lijkt te vinden een zieke docent te vervangen tot de verantwoordelijkheid van de studenten te maken. Een falende organisatie is geen argument voor het achteloos aan de kant schuiven van grondrechten.
Ook het recht op onaantastbaarheid van het lichaam, eveneens een grondrecht, vindt mevrouw Nijboer maar lachwekkend. Wat ik persoonlijk lachwekkender vind, is het feit dat ze de inmiddels beruchte frikandelvergelijking van minister De Jonge ook nog even herhaalt. Als je een frikandel durft te eten, moet je ook niet bang zijn voor wat mevrouw Nijboer “een eiwitje” noemt. Dat zogenoemde peplomeren of spike-eiwitten niet hetzelfde zijn als reguliere “eiwitjes”, behoeft mijns inziens geen uitleg. Zelf slechte vergelijkingen bedenken kan ze dus blijkbaar ook al niet. Inmiddels zou je je bijna af gaan vragen wat mevrouw Nijboer überhaupt op een universiteit te zoeken heeft, maar dat terzijde. Het feit dat ze het recht op onaantastbaarheid van het lichaam lachwekkend vindt, is een zorgwekkend teken dat zelfs hoogopgeleide mensen de redenen voor en het belang van grondrechten niet langer begrijpen.
Volgens de website van de Rijksoverheid zelf zijn grondrechten “rechten die burgers de vrijheid geven om zonder bemoeienis van de overheid te leven.” In andere woorden: het zijn rechten die de burger moeten beschermen tegen de staat. Ik vraag mij af of mevrouw Nijboer zich bewust is van de implicaties van het achteloos opzij schuiven van deze rechten. Als we een vaccinatieplicht – een schending van het recht op onaantastbaarheid van het lichaam – accepteren, zetten we de deur wijd open voor meer bemoeienissen door de overheid, tot in ons lichaam aan toe. Het staat mevrouw Nijboer vrij om naïef genoeg te zijn de overheid met zoveel macht te vertrouwen, maar van mij – en vele anderen met mij – hoeft ze dergelijke onnadenkendheid niet te verwachten.
De column wordt afgesloten met het bespotten van mensen die “niet geloven” in de vaccinatie. “Als je pot-ver-drie een wetenschappelijke studie wilt gaan doen, maar je gelooft niet in de wetenschap, wat doe je hier dan überhaupt?” Persoonlijk vraag ik mij eerder af wat iemand die de woorden “geloven in de wetenschap” schrijft en verwacht serieus te worden genomen op een universiteit doet. Ik verkeerde namelijk altijd in de veronderstelling dat wetenschap geen religie is, maar een activiteit. Gedegen wetenschap is altijd onderhevig aan verandering en op zoek naar nieuwe inzichten. Het feit dat mensen zoals mevrouw Nijboer de officiële narratief van wat zij “de wetenschap” noemt tot een soort nieuwe God willen verheffen aan wie niet getornd mag worden, is wat mij betreft een teken dat de universiteiten van tegenwoordig geen wetenschap meer bedrijven. Wat ze dan wel doen, is een vraag op zich, maar die bewaar ik met goedvinden van de lezer voor een ander artikel.
Al met al is mevrouw Nijboer, met haar schaamteloze pleidooi voor medisch fascisme, een perfect voorbeeld van een reden waarom ik mijzelf gelukkig prijs dat ik al in geen jaren een voet in een universiteit heb gezet. Het niveau is er in de jaren sinds ik er weg ben duidelijk niet op vooruit gegaan.
Eenmansfractie Enschede wil docent UT op non-actief na column vaccinatieplicht
Docente Femke Nijboer schrijft column voor U Today, nieuwsmedium van de Universiteit Twente (Foto: Annabel Jeuring)
Dat er veel reacties op haar column zouden komen, had Nijboer al verwacht. Ze beëindigt de veelbesproken column met de woorden: ‘Zo. Olie op het vuur. Laat de haat-emails maar binnen komen.’ Maar of de vragen van DPE en eerder ook al PVV gaan leiden tot het op non-actief stellen van de docent is maar de vraag.
Geen actie
DPE wil in elk geval dat er vanuit de gemeente en brief gaat richting de UT, om de universiteit ‘tot de orde te roepen.’ Woordvoerder Laurens van de Velde van de UT is duidelijk. “Femke heeft haar mening gegeven en dat is haar goed recht. Wij vinden als UT dat we daar geen actie op hoeven te nemen.”
De docent zelf reageert niet meer. Ze zegt genoeg aandacht te hebben gehad. Begrijpelijk, aldus van de Velde. “De reacties op social media op haar zijn ‘buitenproportioneel’. ” Of de studenten gewoon les krijgen van Nijboer? “Ja. En dat heeft ze ook nooit gezegd in de column, ze vindt alleen dat er een vaccinatieplicht zou moeten komen.” Op 6 september start het collegejaar van de universiteiten.