Afgelopen week was ik met een deel van het gezin in een idyllisch hotelletje in Limburg. Het was aandoenlijk om te zien hoe sommige mensen hun best deden om het advies van mondkapjes op te volgen. We zaten met ongeveer twintig mensen in een ruimte, per twee aan een ontbijttafel. In de andere ruimte stonden een paar tafels waarop de etenswaren stonden uitgestald. Voor ons zaten twee mensen aan tafel die inmiddels geconditioneerde korfdragers waren, dat zag je er zo aan af. Aan tafel, kapje af – brood halen, kapje op – aan tafel, kapje af – beleg bij halen, kapje op – aan tafel, kapje af – even hoesten, kapje blijft af – etc, etc. Eigenlijk is het een vieze bedoeling want de hele tijd plukken die mensen aan dat lapje bacteriën om daarna met hun vingers aan de algemene etenswaar te zitten. Mochten ze toevallig ook nog een virusje onder de leden hebben, dan is zo’n gezichtslapje helemaal een vadsige mix van ziekteverwekkers.
Weer terug van weg geweest nog even een paar benodigdheden halen bij Decathlon. Het personeel daar is ook allemaal gekorfd uit angst voor disciplinaire maatregelen, en ze wanen zich zo veilig dat ze bij het geven van advies, of bij het bieden van assistentie aan de kassa, zo dichtbij komen dat de afstand hooguit een halve meter bedraagt. En dan te weten dat eventuele virusdeeltjes òf dwars door het kapje heen schieten, òf aan boven-, onder- en zijkant ontsnappen met meer kracht dan bij een normale uitademing. Men waant zich veilig maar loopt meer risico.
Mijn kinderen waren die dag naar de Efteling en hadden dezelfde ervaring dat gekorfden zich veilig wanen en daardoor meer risico nemen in de wachtrijen of bij het passeren van elkaar. Degene die hun normale gezichtsuitdrukking laten zien beseffen beter het gevaar en houden daardoor vaker wel de benodigde afstand in de gaten. In korte tijd hebben wij op diverse plaatsen de ervaring opgedaan dat mondkapjes zorgen voor schijnveiligheid.
De komende week gaat de spoedwet waarschijnlijk goedgekeurd worden door de Eerste Kamer. Hoe beschamend voor onze vrijheid! Dan zal het korfbeleid verplicht worden is de verwachting. En dit terwijl we weten dat het niets doet, dat we weten dat het zelfs averechts werkt, dat nagenoeg niemand dit lapje dagelijks uitwast of vervangt, dat je iets doet omdat het moet en niet omdat het zin heeft, kortom, we doen niet wat we willen, maar we willen wat we doen. We volgen en vertonen kuddegedrag op basis van irreële angst voor virus of Boaboete.
Ik kan niet genoeg benadrukken dat ik het virus wel degelijk serieus neem, maar vanuit mijn eigen vakgebied kijk ik met interesse om me heen hoe gemakkelijk mensen zich laten leiden door gevoelens en emoties en hoe daarop beslissingen worden genomen. Het heeft enerzijds iets vermakelijks, anderzijds vind ik het zeer gevaarlijk. De geschiedenis heeft ons namelijk al verschillende keren gewaarschuwd voor deze volgzaamheid-op-straffe-van en dat heeft desastreuze gevolgen gehad. Ik zie jou al verontwaardigd kijken, zo van: ‘nou, nou, nou beste vrind, dat zijn wel zware vergelijkingen’. Klopt, en toch durf ik ze te maken want ook destijds dacht men dat het wel los zou lopen. Nogmaals: blijf af van de juridische basis waar onze over overgrootouders zo hard voor gevochten hebben, want als je daaraan gaat morrelen dan kom je op een glijdende schaal terecht. Niet doen!